بررسی تأثیر محلول پاشی عناصر روی و بور بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، برخی شاخص های رشد، میزان روغن و پروتئین بذر کلزا (brassica napus l.) در شرایط اقلیمی خرم آباد

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی عناصر روی و بور بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، میزان روغن و پروتئین بذر کلزا رقم اُکاپی (brassica napus cv okapi)، آزمایشی مزرعه ای در سال 1387 انجام شد. این پژوهش در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار صورت گرفت. محلول پاشی سولفات روی (22% روی) در چهار سطح (شاهد، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) با نسبت یک و نیم در هزار و محلول پاشی اسید بوریک (5/17% بور) نیز در چهار سطح (شاهد، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) با نسبت سه در هزار صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی هر دو عامل روی و بور تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد زیستی، میزان روغن و پروتئین بذرها، داشت و تنها اثرات اصلی روی و بور، بر وزن هزار دانه معنی دار نشد. همچنین اثر اصلی بور بر ارتفاع بوته نیز معنی دار نگردید. اثرات متقابل کاربرد روی و بور بر صفات کمی معنی دار نشد ولی در مقایسه میانگین ها به روش دانکن مشخص گردید که بیشترین میزان عملکرد دانه به میزان 3957 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار محلول پاشی 15 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 10 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک بود. بررسی شاخص های رشد نشان داد که با کاربرد عناصر روی و بور سرعت رشد محصول، شاخص سطح برگ افزایش یافت. بیشترین شاخص سطح برگ (lai) در تیمار کاربرد 15 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 10 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک که بهترین تیمار بود در 190 روز پس از کاشت به حداکثر مقدار رسید(شکل 1). حداکثر سرعت رشد محصول ( cgr) در محدوده 190 تا 200 روز پس از کاشت به حداکثر رسید. با توجه به تاثیر این دو شاخص فیزیولوژیکی در تشکیل عملکرد، لذا جهت دستیابی به عملکرد بیشتر بایستی در محدوده زمانی 190 تا 200 روز پس از کاشت کلزا به فعالیت های به زراعی به ویژه تامین کافی مواد غذایی و آب توجه بیشتری شود.